Informed consent gebruiken voor een gezondere behandelrelatie en het verminderen van klachten. Hoognodig, vindt senior specialist gezondheidsrecht Annemarie Smilde. En dus geeft ze tijdens Praktijk Anno Nu een workshop over Informed consent 2.0. samen met Tiffany Claus, mondhygienist en app ontwikkelaar.
Betere behandelrelatie met Informed consent 2.0.
Juridisering behandelrelatie
“Informed consent omvat eigenlijk twee wettelijke verplichtingen voor de tandarts”, legt Smilde uit. “De wet schrijft ten eerste voor dat hij voor elke verrichting toestemming van de patiënt nodig heeft. En ten tweede moet hij ervoor zorgen dat hij de patiënt voldoende informeert om een beslissing te kunnen nemen over een verrichting. Zo moet de patiënt begrijpen wat de aard en het doel van de verrichting is, wat de gevolgen of risico’s zijn én mogelijke alternatieven. Ook informatie over de kosten maakt deel uit van Informed consent.”
“De praktijk leert dat tandartsen Informed consent zien als een middel om zich goed te kunnen verweren tegen een klacht of een claim”. Volgens Smilde is dit wel begrijpelijk, omdat Informed consent nogal eens een rol speelt bij klachten en claims. Hierbij speelt vaak het probleem dat een tandarts niet kan aantonen dat hij de patiënt voldoende heeft geïnformeerd. “Een tandarts met goed vastgelegde Informed consent staat inderdaad sterker in een juridische procedure. Maar het gebruik van Informed consent als bewijs met een juridisch doel kan een averechts effect hebben, namelijk juridisering van de behandelrelatie. Dit vergroot het risico op klachten of claims, in plaats van meer vertrouwen in de tandarts.”
Gezonde behandelrelatie
De vraag is hoe een tandarts Informed consent zo kan inzetten dat beide partijen weten wat zij over en weer van elkaar mogen verwachten, en zodat tandarts en patiënt goede zorg zien als resultaat van een gezamenlijke inspanning. Anders geformuleerd: hoe kan Informed consent bijdragen aan een gezonde behandelrelatie?
Informed consent app
“Informed consent beperkt zich niet tot behandelingen, maar is veel breder toe te passen”, aldus Smilde. “Een mooi voorbeeld hiervan is de Informed Consent app die mondhygiëniste Tiffany Claus, samen met een compagnon ontwikkelt. Deze applicatie bevat de algemene Informed consent én apps voor afspraken over het beleid en behandelingen bij een aandoening, of ter preventie. In de ‘algemene Informed consent app’ staat wat de patiënt van de mondhygiënist kan verwachten op het vlak van werkwijze communicatie en declaratie.
Maar ook staat erin welk gedrag van de patiënt een voorwaarde is voor goede zorg door de mondhygiënist. Daarnaast staan in de app duidelijke vragen aan de patiënt over praktische zaken, zoals het gebruik van informatie en wijze van factureren. Het invullen van de app vindt plaats bij het eerste bezoek aan de praktijk. De patiënt ontvangt vooraf een patiëntvriendelijke folder in de door hem gewenste taal. Het invullen en het accorderen van de patiënt kost slechts een paar minuten. Dit ontwerp laat zien dat het een patiëntvriendelijk gebruik van Informed consent weinig extra tijd hoeft te kosten.”
De workshop
Op 9 december organiseren KNMT, VvAA en MedischOndernemen voor de vierde keer het congres Praktijk Anno Nu. Tijdens haar workshop zal Smilde ingaan op de wet- en regelgeving en jurisprudentie over Informed consent. Daarnaast zal zij u meenemen in de ontwikkeling van Informed consent 2.0, waarbij ze onder meer met u bespreekt welke afspraken u kunt maken met een patiënt bij het aangaan van de behandelrelatie, de behandelingen en het beleid. Smilde vertelt tot slot welke informatie u hierbij moet verstrekken en hoe op een voor de patiënt begrijpelijke wijze te verwoorden wat zijn verantwoordelijkheid is.